اختلاف نظر متخصصین ارتدنسی در طرح درمان حاصل چیست؟
تشخیص صحیح و کامل در ارتدنسی به سلیقه عمل کننده بستگی ندارد اما مسیر رسیدن به اهداف درمانی تا حدی تحت تاثیر تجربه، آموزش، مکتب علمی که عمل کننده از آن تاثیر پذیرفته، سلایق زیبا شناسی، و ملاک های زیبایی مورد قبول جامعه و... می باشد.
با توجه به این مسئله، عجیب نیست اگر اختلاف نظری بین متخصصین ارتدنسی دیده شود.( این مباحث در مورد افرادی است که از یک دوره سه تا چهار ساله آموزش آکادمیک برخوردار بوده اند و مباحث پایه ای را تحت نظر افراده با تجربه و با صلاحیت فراگرفته اند و افرادی که تحت اموزش نبوده اند را شامل نمی شود.)
یکی از مسایل عمده تصمیم به خارج نمودن دندانها و یا نگهداری آنها در درمان ارتدنسی است.
در پاره ای از موارد تصمیم به خارج نمودن دندانها ساده و واضح است و همه در آن موارد متفق القولند ولی در بعضی موارد این عمل کننده است که با در نظر گرفتن عوامل متعددی درمان را با یا بدون خارج نمودن دندانها طراحی می کند. نیمرخ مطلوب در نظر متخصص ارتدنسی یکی از عوامل دخیل است.نهایتا، اختلاف این دو مسیر در طول درمان خواهد بود.
آیا درد و لقی در تمام درمان های ارتدنسی دیده میشود؟
دندان ها در یک تا سه روز ابتدای درمان ارتدنسی حساس و در بعضی موارد همراه با درد هستند. توصیه می شود از مسکن ها (استامینوفتن ) یا هر مسکن دیگری بجز آسپیرین ( یا هم خانواده آن) استفاده کنید. احساس لقی توسط بیمار نکته حائز اهمیت کلینیکی نیست و با لمس حس نمی شود و معمولا تنها یک حس است.
طول دوره درمان چقدر است؟ فاصله مراجعات چگونه است؟
طول درمان به عوامل زیادی بستگی دارد که از آن جمله می توان به شدت ناهنجاری، سن بیمار و روش درمانی انتخاب شده، تکنیک درمان، مهارت عمل کننده، ... اشاره نمود. ملاقات با بیمار معمولا بین بیست و یک تا سی روز یک مرتبه است.
آیا حتما باید از وسایل نگهدارنده در انتهای درمان استفاده کنم؟
تمام دندان ها بدون استثناء تمایل به بازگشت بعد از درمان را دارند. به همین دلیل است که در خاتمه درمان، صرف نظر از روش مورد استفاده در درمان، باید از وسایل نگهدارنده نتایج استفاده نمود.
آیا بهتر نیست از وسایل نامرئی برای درمان استفاده کنم؟
هر نوع وسیله درمانی موارد تجویز خاص خود را دارند. معتقدم ابتدا باید به طبیب خود اعتماد پیدا کنید و انتخاب تکنیک درمان را به وی بسپارید.
ناهنجاری های مورد توجه در ارتدنسی کدامند؟
این ناهنجاری ها به سه گروه دندانی، فکی (اسکلتی)، ودندانی- فکی تقسیم می شوند که برای درمان مشکلات دندانی محدودیت سنی وجود ندارد و تا زمانی که دندان ها در بافت سالمی قرار دارند میتوان آنها را حل نمود. مشکلات اسکلتی برخلاف گروه اول، در محدوده سنی خاصی امکان درمان دارند.
آیا نمی توان برای آنها که رویش نیافته اند تا زمان رویش منتظر ماند؟
دید کلی این است که عوامل متعددی در ایجاد نا مرتبی دندانها در دوره 25-18 سالگی دخیلند که عمدتا از دسترس ما خارج هستند و فقط دندان عقل است که می توانیم در مورد آن اقدام کنیم. شخصا در صورتی که تشخیص دهم دندان عقل دارای موقعیت نا مناسبی است و امکان رویش ندارد، جهت خارج نمودن آن بیمار را به جراح فک و صورت ارجاع می دهم. در پاسخ به بخش دوم سئوال باید گفت این دندانها معمولا در شرایطی نیستند که امکان رویش در طول زمان را داشته باشند. بنابراین انتظار، مشکلی را حل نمی کند.
البته شخصا هنوز به این باور نیستم که فشار رویشی دندان عقل توانسته باشد این نامرتبی را ایجاد کند ولی به هر حال باید گفت خارج نمودن دندان عقل نمی تواند سبب مرتب شدن خودبخود دنداها گردد و مرتب نمودن آنها نیازمند تمهیدات درمانی خاصی است.
آیا می توان درمان ارتدنسی را در یک فک انجام داد؟
بر عکس آنچه به نظر می رسد، درمان ارتدنسی در دو فک کاملا به هم وابسته و مرتبط است تا جایی که پاره ای تصمیم ها در یک فک به وضعیت فک مقابل وابسته است. در خیلی از موارد در مسیر درمان یک فک از نیروهای وارده از فک مقابل باید کمک گرفت. بنابراین، درمان یک فک در موارد خاصی کاربرد دارد و انتخاب آن باید کاملا با دقت و بر اساس تجربه عمل کننده باشد.
آیا در انجام درمان ارتدنسی– جراحی می توان بخش جراحی را ابتدا انجام داد تا بیمار زودتر به هدف درمانی خود برسد؟
معتقدم مواردی که بتوان درمان جراحی را مقدم بر درمان ارتدنسی نمود بسیار اندک است. در موارد معمول باید ابتدا دندانها در فرم ایده الی قرارا داده شوند تا بعد از جراحی بتوان با کمترین انرژی آنها را تکمیل نمود. در خیلی از موارد متاسفانه افراد بعد از جراحی جهت ردیف دندانها مراجعه می نمایند که امیدوارم با آنها مواجه نشوم. در خیلی از موارد امکان درمان مناسب وجود ندارد.
آیا ارتباط زمانی بین درمان ارتدنسی و جراحی های زیبایی ( نظیر جراحی بینی، جراحی گونه و ...) وجود دارد؟
بلی، همیشه به بیمارانم توصیه می کنم انجام هر گونه درمان زیبایی ( مثلا بینی) را به بعد از تکمیل ارتدنسی موکول نمایند چراکه ارتباط تنگاتنگی بین حرکات دندانی (خصوصا در بخش دندانهای جلویی) و نمای ظاهری بینی و گونه وجود دارد. بهتر است جراح در تصمیم گیری خود وضعیت نهایی دندانها را ببیند و بر اساس آن طرح درمان خود را پایه ریزی نماید. با این تصمیم امکان تداخل وظایف را از درمان کننده ها بر طرف می نمایید.
سئوال مهم دیگری که پرسیده می شود این است که کدام درمان ها را قبل و کدام را به بعد از درمان ارتدنسی موکول نماییم؟
باید گفت تنها درمان هایی قبل از آغاز درمان باید انجام شوند که با درد بیمار مرتبط هستند. به غبارت دیگر درمانهای ترمیمی اولیه و درمان ریشه ، حذف کیست ها و جراحی های لازم جهت اعاده سلامت و درمانهایی از این دست را در قبل از آغاز درمان ارجاع می دهیم ولی درمانهای زیبایی مثل روکشها، پوسته های چینی، ایمپلنت، ... به بعد از درکان ارتدنسی باید موکول گردد.
- اگر منظور آنست که گذر زمان باعث بزرگ شدن استخوان و ایجاد فضای بیشتر برای دندانها است باید بگویم "خیر" افرادی که دارای دندان های به هم فشرده ای هستند در طول زمان وضعیت بهتری نخواهند داشت.
- اگر در مورد افرادی با افزایش رشد فک پایین صحبت می کنیم باید گفت، گذشت زمان سبب تشدید مشکل موجود است.
طول زمان درمان چقدر است؟
درمان ارتدنسی بر حسب شدت ناهنجاری، سن بیمار، استراتزی درمان، تکنیک به کار رفته، همکاری بیمار و بسیاری موارد دیگر تحت تاثیر قرار می گیرد. در این مطب سعی شده است ضمن رعایت نظم زمانی مناسب طول درمان را در موارد همراه با خارج نمودن دندانها به 3+/- 24 ماه و در موارد بدون خارج نمودن دندانها به 3+/- 14 ماه کاهش یابد.
خیر، ما بر اساس علایمی که تجزیه و تحلیل بیمار به دست می آوریم این تصمیم را می گیریم. تقریبا در این تصمیم اتفاق نظر بین همکاران قابل قبول است و جز در موارد خاصی اختلاف نظر اندک است.